Intensywna rozbudowa infrastruktury zbliżyła polskie drogi do europejskich standardów, lecz wymagała zarazem dokonania uproszczeń w fazie przygotowania i realizacji inwestycji, czego efektem było opracowanie specustaw drogowych. Szybki rozwój sieci dróg krajowych wpłynął również na ograniczenie uprawnień właścicieli nieruchomości leżących w pasie planowanej inwestycji. Wzbudziło to wiele kontrowersji najczęściej związanych z wykupem nieruchomości.

Nowelizacja prawa budowlanego, która weszła w życie 28 czerwca 2015 r., zwiększa liczbę robót, które można wykonywać bez pozwolenia na budowę oraz wprowadza zmiany w zapisach dotyczących legalizacji samowoli budowlanych. Uszczegóławia również zasady prowadzenia rejestru pozwoleń na budowę i zgłoszeń, co stanowi nowość dla wielu instytucji samorządowych.

Budowa, przebudowa, remont, utrzymanie i ochrona – realizacja tych zadań to obligatoryjność zarządców dróg publicznych. Skąd wziąć fundusze? Wystarczy sięgnąć po środki rzeczowe i pieniężne od osób fi zycznych oraz prawnych, krajowych i zagranicznych, a także jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Warto też skorzystać z możliwości, jakie daje partnerstwo publiczno-prywatne.

Jeśli po protokolarnym przekazaniu przedmiotu zamówienia wystąpią wady w wykonanych pracach drogowych, to jedyną formę finansowego zabezpieczenia dla zarządcy dróg stanowi gwarancja. Nie powinna być więc traktowana tylko jako dodatkowy zapis w umowie a raczej warto na nią spojrzeć przez pryzmat kosztów, którym może zapobiec. Tym bardziej, że koszty remontów i bieżącego utrzymania sieci drogowej zależą nie tylko od jakości wykonanych robót, ale też od tego, czy zarządcy w należyty sposób egzekwowali usuwanie wad powykonawczych, ujawnionych w okresie gwarancyjnym.

Utrzymanie odpowiedniego stanu nawierzchni należy do podstawowych zadań zarządcy drogi, lecz jego odpowiedzialność za wystąpienie szkód spowodowanych stanem nawierzchni u uczestników ruchu wcale nie jest oczywista. Jak kwestie odpowiedzialności za stan nawierzchni rozstrzygają stosowne przepisy prawne?

Według pewnej grupy analityków i ekonomistów przeciętne tempo wzrostu gospodarczego Polski w 2015 r., podobnie jak w roku ubiegłym, przekroczy 3%. Elementem stabilizującym będzie wciąż silny wzrost konsumpcji i inwestycji. Piotr Bielski, ekonomista BZ WBK, przewiduje, że wzrost inwestycji w roku bieżącym utrzyma się na dość przyzwoitym poziomie, do czego przyczyni się między innymi sektor publiczny. Inwestycje publiczne stanowią szczególną grupę inwestycji, gdyż w ich przypadku bardziej niż korzyści finansowe pożądane są korzyści społeczne i użytkowe, a ich służebny charakter wynika z zaspokajania podstawowych i codziennych potrzeb ludności, jednostek gospodarczych oraz instytucji.

Liczne wyroki sądowe związane z przewozem nienormatywnym to efekt wieloletnich prób uproszczenia procedur, które dotąd nie przyniosły rezultatów. Pomimo modyfikacji zapisów związanych z wydawaniem zezwoleń na przejazd pojazdów nienormatywnych, przewozy ponadgabarytowe są nadal problematyczną kwestią.

Warunki finansowania nowych inwestycji, szczególnie infrastrukturalnych, przez jednostki samorządu terytorialnego (JST) są od roku znacznie utrudnione. Jednym z większych ograniczeń w nadchodzących latach będzie nowy algorytm obliczania maksymalnego zadłużenia samorządowych budżetów, zastosowany już w projekcie budżetu na rok 2014. Sukces mierzony kilometrami nowo wybudowanych i zmodernizowanych dróg odniosą te gminy i powiaty, które będą realizować politykę budżetową z pełną świadomością nowych szans i wyzwań w tym zakresie.

Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518 ze zm.), zwanej dalej ustawą, działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą z mocy prawa odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne.

W praktyce gospodarczej zagadnienia związane z realizacją robót budowlanych regulowane są przepisami prawa. Stosowanie międzynarodowych wzorców umów, takich jak Warunki Kontraktowe FIDIC, upowszechniło się w Polsce przy realizacji inwestycji infrastrukturalnych. Przy stosowaniu gotowych wzorców umów bardzo często nasuwają się wątpliwości co do zgodności wzorców z postanowieniami prawa krajowego. Dotyczą one zarówno kontraktów zawieranych przy udziale zamawiających publicznych, jak i przy udziale przedsiębiorców.