Inwestycje drogowe w modelu partnerstwa publiczno- -prywatnego mogą być optymalnym rozwiązaniem dla gmin lub powiatów planujących budowę lub rozbudowę infrastruktury. Dotyczy to przede wszystkim tych jednostek samorządu, które przez wysokie zadłużenie są zmuszone szczególnie dbać o dostosowanie się do limitów narzuconych przez art. 243 ustawy o finansach publicznych. Jak przeprowadzać inwestycje z budżetem poniżej kreski?

Formalności związane z przygotowaniem inwestycji budowlanych i wycinką drzew były dotąd regulowane przepisami ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, jednak 28 sierpnia br. weszły w życie nowe, istotne zmiany prawne. Które przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw są kluczowe dla przeprowadzenia procesu inwestycyjnego w drogownictwie?

Blisko dwa lata samorządy oraz zarządcy dróg czekali na decyzję określającą zasady przekazywania dróg w ramach jednostek samorządu terytorialnego różnego szczebla. Dopiero wyrokiem z dnia 26 maja 2015 r. (Kp 2/13) Trybunał Konstytucyjny przesądził, iż ustawa z 13 września 2013 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych jest zgodna z Konstytucją. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ma znaczenie nie tylko w sferze stricte prawnej, ale stanowi również bogate źródło wiedzy na temat przekazywania dróg w kontekście ustrojowym.

Zanim dokona się symboliczne wbicie pierwszej łopaty na placu budowy drogi, inwestor musi przejść przez skomplikowaną procedurę administracyjno-prawną i projektową, obejmującą etapy: projektowania wstępnego, uzyskania decyzji administracyjnych, projektowania uzupełniającego i końcowego oraz uzyskania zewnętrznych środków inwestycyjnych. W całym procesie inwestycyjnym geodeta odgrywa istotną rolę już na etapie projektowania, choćby sporządzając mapę do celów projektowych. Jednakże największe poczucie odpowiedzialności towarzyszy geodecie w trakcie realizacji inwestycji na terenie budowy. Oto jak sprawnie przejść przez proces geodezyjnej obsługi inwestycji drogowych.

Intensywna rozbudowa infrastruktury zbliżyła polskie drogi do europejskich standardów, lecz wymagała zarazem dokonania uproszczeń w fazie przygotowania i realizacji inwestycji, czego efektem było opracowanie specustaw drogowych. Szybki rozwój sieci dróg krajowych wpłynął również na ograniczenie uprawnień właścicieli nieruchomości leżących w pasie planowanej inwestycji. Wzbudziło to wiele kontrowersji najczęściej związanych z wykupem nieruchomości.

Nowelizacja prawa budowlanego, która weszła w życie 28 czerwca 2015 r., zwiększa liczbę robót, które można wykonywać bez pozwolenia na budowę oraz wprowadza zmiany w zapisach dotyczących legalizacji samowoli budowlanych. Uszczegóławia również zasady prowadzenia rejestru pozwoleń na budowę i zgłoszeń, co stanowi nowość dla wielu instytucji samorządowych.

Budowa, przebudowa, remont, utrzymanie i ochrona – realizacja tych zadań to obligatoryjność zarządców dróg publicznych. Skąd wziąć fundusze? Wystarczy sięgnąć po środki rzeczowe i pieniężne od osób fi zycznych oraz prawnych, krajowych i zagranicznych, a także jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Warto też skorzystać z możliwości, jakie daje partnerstwo publiczno-prywatne.

Jeśli po protokolarnym przekazaniu przedmiotu zamówienia wystąpią wady w wykonanych pracach drogowych, to jedyną formę finansowego zabezpieczenia dla zarządcy dróg stanowi gwarancja. Nie powinna być więc traktowana tylko jako dodatkowy zapis w umowie a raczej warto na nią spojrzeć przez pryzmat kosztów, którym może zapobiec. Tym bardziej, że koszty remontów i bieżącego utrzymania sieci drogowej zależą nie tylko od jakości wykonanych robót, ale też od tego, czy zarządcy w należyty sposób egzekwowali usuwanie wad powykonawczych, ujawnionych w okresie gwarancyjnym.

Utrzymanie odpowiedniego stanu nawierzchni należy do podstawowych zadań zarządcy drogi, lecz jego odpowiedzialność za wystąpienie szkód spowodowanych stanem nawierzchni u uczestników ruchu wcale nie jest oczywista. Jak kwestie odpowiedzialności za stan nawierzchni rozstrzygają stosowne przepisy prawne?

Według pewnej grupy analityków i ekonomistów przeciętne tempo wzrostu gospodarczego Polski w 2015 r., podobnie jak w roku ubiegłym, przekroczy 3%. Elementem stabilizującym będzie wciąż silny wzrost konsumpcji i inwestycji. Piotr Bielski, ekonomista BZ WBK, przewiduje, że wzrost inwestycji w roku bieżącym utrzyma się na dość przyzwoitym poziomie, do czego przyczyni się między innymi sektor publiczny. Inwestycje publiczne stanowią szczególną grupę inwestycji, gdyż w ich przypadku bardziej niż korzyści finansowe pożądane są korzyści społeczne i użytkowe, a ich służebny charakter wynika z zaspokajania podstawowych i codziennych potrzeb ludności, jednostek gospodarczych oraz instytucji.