Artykuł jest kolejną częścią cyklu materiałów poświęconych tematyce projektowania infrastruktury drogowej. Dwie pierwsze części dotyczyły projektowania ulic miejskich, natomiast niniejszy artykuł przedstawia zagadnienie projektowania dróg poza obszarem zabudowanym. Budowa odcinków zamiejskich często stwarza inwestorom i zarządcom dróg wiele problemów już na etapie ich prawidłowego projektowania. Dotyczy to zarówno parametrów geometrycznych drogi w planie i przekroju, jak i jej konstrukcji. W artykule omówiono proponowane przez autora rozwiązania projektowe dla dróg w zależności od ich przeznaczenia, struktury rodzajowej użytkowników, warunków terenowych oraz występującego lub prognozowanego natężenia ruchu. Wszystkie informacje zawarte w materiale dotyczą dróg niższych klas – lokalnych gminnych, powiatowych, wojewódzkich i co najwyżej wybranych odcinków dróg krajowych.
Przekroje normalne
Dobierając parametry przekroju drogi zamiejskiej, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę rzeczywiste natężenie ruchu, a szczególnie udział w nim pojazdów ciężarowych i maszyn rolniczych. Duży udział w ruchu pojazdów ciężarowych najczęściej idzie w parze z częstym wykonywaniem manewrów wyprzedzania przez szybsze pojazdy osobowe. Muszą one mieć jednak miejsce, aby w pełni bezpiecznie móc wykonywać zamierzone manewry. Z tego względu nie zaleca się projektowania dróg zamiejskich o szerokości jezdni poniżej 6,0 m. Szerokość 5,0 lub 5,5 nie umożliwi wyprzedzania lub czasami nawet bezpiecznego wymijania dwóch pojazdów ciężarowych bez ingerencji w pobocze, które najczęściej ma formę pobocza nieutwardzonego (gruntowego). W przypadku dróg biegnących przez tereny wiejskie zaleca się jezdnię szerokości 6,0–7,0 m.
W typowych warunkach ruchu przy zapewnieniu odpowiedniej szerokości jezdni w zupełności wystarczy zaprojektowanie pobocza gruntowego szerokości 0,75–1,25 m. Pobocze powinno zostać wyprofilowane ze spadkiem ok. 6–8 (10)% w kierunku przyległego terenu lub rowu odwadniającego. Powierzchnię pobocza należy zagęścić (zalecane zagęszczenie do wskaźnika 0,97–0,98). Tak wykonana powierzchnia będzie w stanie wytrzymać bez większych uszkodzeń i deformacji sporadyczny ruch lub postój pojazdów. Projektując pobocza, warto również zwrócić uwagę na rzeczywiste natężenie ruchu pojazdów rolniczych, których szerokość często zmusza kierowcę do częściowego poruszania się poboczem. W przypadku dużego udziału w ruchu takich maszyn zaleca się umocnienie pobocza kruszywem naturalnym, układanym w warstwie grubości ok. 10–15 cm z zagęszczeniem mechanicznym. Alternatywnym rozwiązaniem może być umocnienie pobocza destruktem asfaltowym, jednakże należy pamiętać, że tak wykonana powierzchnia nie będzie w stanie wchłonąć wód opadowych spływających z nawierzchni jezdni, w związku z czym rozwiązanie powinno być stosowane wraz z jednoczesną budową rowu przydrożnego/melioracyjnego, infiltracyjno-odparowującego.
Pobocza nieutwardzone kruszywem ani destruktem należy obsiać odpowiednio dobraną mieszanką traw, aby zapewnić skuteczną ochronę przed niszczącym działaniem wód opadowych oraz wód roztopowych. Zaniechanie obsiewu może doprowadzić do wystąpienia deformacji pobocza, jego zaniżeń, a w konsekwencji do degradacji konstrukcji jezdni, szczególnie przy jej krawędzi.
Elementy drogi w planie
Drogi zamiejskie charakteryzują się większymi prędkościami jazdy niż ulice na terenach zurbanizowanych. W większości przypadków dopuszczona jest prędkość jazdy 90 km/h, co wymaga prawidłowego zaprojektowania występujących na drodze łuków poziomych, aby przejazd był bezpieczny nawet przy gorszych warunkach pogodowych. Z tego względu na drogach zamiejskich zaleca się projektowanie przed łukami poziomymi tzw. krzywych lub prostych przejściowych, na których następuje zmiana pochylenia poprzecznego jezdni. Umożliwia to łatwiejsze wykonywanie manewru skrętu, szczególnie przy większych prędkościach jazdy.
Podejmując decyzję o minimalnych wartościach zastosowanych promieni łuków poziomych, należy wziąć pod uwagę nie tylko dobraną na podstawie rozporządzenia prędkość projektową (oraz prędkość miarodajną), lecz rzeczywiste prędkości poruszania się pojazdów
[ . . . ]
Aby przeczytać artykuł w wersji elektronicznej, musisz posiadać opłaconą PRENUMERATĘ.
