Zajęcie pasa drogowego – kto i kiedy ma do tego prawo oraz kary za nielegalne zajęcia

Dostęp do pasa drogowego

Podstawowa regulacja w zakresie dostępności pasa drogowego zawarta została w art. 40 ustawy o drogach publicznych (ustawa z dnia 21 marca 1985 r., tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 260 ze zm.). Oznacza to, że zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi, w drodze decyzji administracyjnej. Zezwolenie, o którym powyżej, dotyczy:

1. prowadzenia robót w pasie drogowym;
2. umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego;
3. umieszczania w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam;
4. zajęcia pasa drogowego na prawach wyłączności w celach innych niż wymienione w pkt 1–3.

Rozstrzyganie sprawy w drodze decyzji administracyjnej oznacza, że sprawa powinna być załatwiona w sposób stanowczy w granicach wytyczonych żądaniem strony wszczynającej postępowanie. Przyjęcie przez ustawodawcę takiej formy władczego działania organu administracji wymaga, aby w postępowaniu administracyjnym organ zastosował przepisy obowiązującego prawa do ustalonego stanu faktycznego.

Wymagania dotyczące wniosku o udzielenia zezwolenia na zajęcie pasa drogowego

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 czerwca 2004 r. w sprawie określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego (Dz. U. z dnia 19 czerwca 2004 r.) określa wymogi formalne dotyczące wniosku o udzielenie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Wniosek taki powinien zawierać:

1. imię i nazwisko oraz adres lub nazwę i siedzibę podmiotu występującego o zajęcie pasa drogowego;
2. cel zajęcia pasa drogowego;
3. lokalizację i powierzchnię zajętego pasa drogowego, a w przypadku reklam powierzchnię reklamy;
4. planowany okres zajęcia pasa drogowego. Do wniosku należy także załączyć:
   1. szczegółowy plan sytuacyjny w skali 1 : 1.000 lub 1 : 500 z zaznaczeniem granic i podaniem wymiarów planowanej powierzchni zajęcia pasa drogowego, a w przypadku umieszczenia reklamy z podaniem jej wymiarów;
   2. zatwierdzony projekt organizacji ruchu, jeżeli zajęcie pasa drogowego wpływa na ruch drogowy, ogranicza widoczność na drodze lub powoduje wprowadzenie zmian w istniejącej organizacji ruchu pojazdów lub pieszych.

Projekt organizacji ruchu związany z robotami prowadzonymi w pasie drogowym powinien określać sposób zabezpieczenia tych robót zgodnie z wymogami bezpieczeństwa ruchu drogowego. W przypadku zajęcia pasa drogowego w celu prowadzenia robót do wniosku należy dołączyć dodatkowo:

1. ogólny plan orientacyjny w skali 1 : 10.000 lub 1 : 25.000 z zaznaczeniem zajmowanego odcinka pasa drogowego oraz informację o sposobie zabezpieczenia robót, jeżeli nie jest wymagany projekt organizacji ruchu;
2. oświadczenie o posiadaniu ważnego pozwolenia na budowę obiektu umieszczanego w pasie drogowym albo o zgłoszeniu budowy lub prowadzonych robót właściwemu organowi administracji architektoniczno-- budowlanej.

W przypadku zajęcia pasa drogowego w celu prowadzenia robót zarządca drogi może zażądać dostarczenia dodatkowych dokumentów, a w szczególności:

1. projektu budowlanego obiektu umieszczanego w pasie drogowym;
2. harmonogramu robót prowadzonych w pasie drogowym, zwłaszcza w przypadkach etapowego prowadzenia robót.

Należy zauważyć, że wymienione wyżej wymagania formalne stawiane wnioskującemu o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego służą przede wszystkim przyspieszeniu postępowania administracyjnego. Organ administracji może niezwłocznie rozpoznać sprawę, jeżeli wnioskowi towarzyszy przygotowana przez wnioskodawcę dokumentacja wymagana do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia. Domaganie się przez wnioskodawcę, aby zarządca drogi poszukiwał dokumentów, które mogłyby znaleźć się w jego posiadaniu w związku z wcześniej prowadzonymi postępowaniami administracyjnymi, oraz ustalał, czy dołączone do wniosku dokumenty nie utraciły aktualności, nie jest uzasadnione [1].

Bezskuteczność wniosku

Jeżeli wniosek nie czyni zadość wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie 7 dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania (art. 64 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego – dalej