W praktyce realizacji kontraktów publicznych w obszarze drogownictwa znane są sytuacje, w których zamawiający poprzez milczącą zgodę dozwalają wykonawcy na zmianę sposobu realizacji umowy. Konsekwencjami tego bywają m.in. nawierzchnie drogowe mniej odporne na czynniki eksploatacyjne czy inne odstępstwa od pierwotnych zamierzeń inwestycyjnych. W perspektywie wydanego niedawno orzeczenia TSUE takie działania mogą być kwalifikowane jako niedopuszczalne zmiany umów o zamówienia publiczne, generujące ryzyko korekt finansowych czy odpowiedzialności za dopuszczenie się deliktu dyscypliny finansów publicznych.

Dla zakwalifikowania danej substancji lub przedmiotu jako odpad nie ma znaczenia wola czy świadomość nabywcy. Okoliczność, że dana substancja lub produkt może podlegać odzyskowi, nie oznacza, że nie jest odpadem. Zarządcy drogi bardzo często spotykają się z problemem elektroodpadów na drogach. Elektroodpady to zużyty sprzęt elektroniczny – to sprzęt stanowiący odpad w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, łącznie ze wszystkimi częściami składowymi, podzespołami i materiałami eksploatacyjnymi stanowiącymi część sprzętu w momencie pozbywania się go.

Budując i przebudowując ciągi kanałów technologicznych, zarządcy drogi powinni brać pod uwagę najnowsze wytyczne dotyczące tego rodzaju działań. Powinni dobierać wykwalifikowany personel i zwracać szczególną uwagę na projektowanie, a następnie sposób wykonania kanałów technologicznych. Kanał technologiczny w praktyce dróg powiatowych i gminnych stanowi podstawę infrastruktury.

Temat chodników powrócił ostatnio na łamy prasy branżowej ze względu na zmiany definicyjne wprowadzone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1047), dalej: P.r.d. Mimo że wskazana w poprzednim zdaniu ustawa jedynie funkcjonalnie powiązana jest z działalnością zarządców dróg, to wspomniana nowelizacja stanowi dogodny bodziec dla poruszenia kilku kwestii ogniskujących się wokół materii chodników w perspektywie regulacji ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 162), dalej: specustawa drogowa.

Przepisy ustawy z dnia 21 marca 1985 o drogach publicznych (dalej: „u.d.p.”) przewidują możliwość zawierania przez zarządców dróg porozumień. Jest to swoista formuła współpracy, która wykazuje cechy zbieżne z porozumieniami administracyjnoprawnymi, o których mowa w art. 74 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: „u.s.g.”). Przedmiotem porozumień, zgodnie z art. 19 ust. 4 u.d.p., może być przekazanie zarządzania drogami publicznymi lub finansowania albo dofinansowania zadań z zakresu zarządzania drogami.

Budowanie oraz przebudowywanie dróg publicznych z założenia pozostaje w sferze obowiązków podmiotów publicznych, które stosownie do regulacji normatywnych odpowiadają za określone elementy infrastruktury. Regulacje u.d.p. przewidują jednak w sposób wyraźny sytuację, w której stosowne obowiązki obciążają podmiot trzeci. Zgodnie z art. 16 ust. 1 u.d.p. budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do obowiązków inwestora tego przedsięwzięcia. Szczegółowe warunki budowy lub przebudowy drogi określa umowa pomiędzy zarządcą drogi a inwestorem. Sposób jej ukształtowania ma szczególne znaczenie dla realizacji obowiązku ustawowego.

W świetle przepisów ustawy o drogach publicznych pas drogowy stanowi wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą, natomiast droga stanowi budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym. Ponadto zaliczenie do kategorii dróg gminnych i ustalenie przebiegu dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy.