Systematycznie rosnąca liczba projektów partnerstwa publicznoprywatnego (PPP) pokazuje, że do tej formuły realizacji inwestycji przekonuje się coraz większa liczba podmiotów publicznych. PPP sprawdza się z powodzeniem w wielu obszarach działalności, najwyższy więc czas na jego zastosowanie przy budowie i utrzymaniu dróg. Tym bardziej, że fundusze UE na lata 2014-2020 dodatkowo przemawiają za wdrożeniem tego modelu finansowania.
Partnerstwo publiczno-prywatne stanowi efektywną formę współpracy sektora publicznego z inwestorami przy realizacji kluczowych zadań inwestycyjnych. Rozwój PPP w Polsce przejawia się w coraz większej liczbie zawieranych kontraktów i wszczynanych procedur zmierzających do wyłonienia partnera prywatnego. Nie należy się temu dziwić. Instytucja PPP – dotychczas traktowana dość nieufnie – sprawdza się aktualnie coraz częściej w wielu ważnych sektorach działalności publicznej, takich jak: sport i rekreacja, budownictwo mieszkaniowe, energetyka, transport publiczny, gospodarka wodno-kanalizacyjna i odpadowa. Ponadto partnerstwo publiczno-prywatne wskazane zostało jako jeden z kluczowych instrumentów realizacji polityki spójności Unii Europejskiej w latach 2014-2020, co stanowi szansę na wdrażanie bardzo korzystnych projektów tzw. Hybrydowego PPP. Warto skorzystać z tej szansy.
Partnerstwo publiczno-prywatne to nic innego jak specyficzny rodzaj zamówienia publicznego. W przypadku tej formuły współpracy zasadnicza różnica dotyczy jednak relacji zamawiającego i wykonawcy. O ile w przypadku „klasycznych” zamówień współpraca stron jest mało zaawansowana, o tyle w przypadku PPP strony ściśle współpracują dla osiągnięcia wspólnego celu, dzieląc się między sobą ryzykiem i zadaniami związanymi z danym przedsięwzięciem.
PPP w świetle prawa
Ramy prawne PPP w Polsce tworzą dwa akty prawne:
»»Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100 z późn. zm.),
»»Ustawa z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. Nr 19, poz. 101 z późn. zm).
Partnerstwo publiczno-prywatne to nic innego jak specyficzny rodzaj zamówienia publicznego. W przypadku tej formuły współpracy zasadnicza różnica dotyczy jednak relacji zamawiającego i wykonawcy. O ile w przypadku „klasycznych” zamówień współpraca stron jest mało zaawansowana, o tyle w przypadku PPP strony ściśle współpracują dla osiągnięcia wspólnego celu, dzieląc się między sobą ryzykiem i zadaniami związanymi z danym przedsięwzięciem. Ponadto, co niezwykle istotne, PPP pozwala także na modyfikację sposobów wynagradzania wykonawcy. Jednym z nich jest prawo pobierania pożytków z infrastruktury lub prawo wykonywania pewnej usługi w zamian za uprzednie poniesienie nakładów na inwestycje, z którymi te prawa się wiążą. Dla sektora publicznego to ogromna zaleta – nie ponosi on bowiem od razu kosztów inwestycji, a często ponosi je w bardzo ograniczonym zakresie. Korzysta przy tym z know-how partnera prywatnego/ koncesjonariusza, wnosząc nierzadko do procesu zaspokajania potrzeb publicznych nową, wyższą jakość.
Czy PPP dotyczy tylko autostrad?
Współpraca władz publicznych z inwestorami w projektach z zakresu transportu publicznego kojarzy się obecnie przede wszystkim
z budową autostrad. Podstawą prawną takiej współpracy jest ustawa z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych umożliwiająca podmiotom zaangażowanym w tworzenie infrastruktury najważniejszych dróg na obciążenie kosztami ich użytkowania podmiotów, które z dróg korzystają. Jest to tzw. koncesyjny model realizacji inwestycji, charakteryzujący się wynagradzaniem inwestora w formie prawa eksploatacji określonego obiektu.
Zastosowanie wskazanego modelu do budowy autostrad nie oznacza bynajmniej, że partnerstwo publiczno-prywatne nie może znaleźć zastosowania w przypadku dróg innej kategorii. Mowa tu także o niewielkich drogach gminnych. Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym nie wskazuje w tym zakresie żadnych ograniczeń, a jej elastyczny charakter daje stronom umowy PPP daleko idące możliwości współpracy.
Buduj z partnerem
Skorzystanie przez podmiot publiczny z formuły PPP w obszarze dróg publicznych, którymi przejazd odbywa się bezpłatnie, obejmuje zazwyczaj budowę, rozbudowę lub remont drogi oraz jej późniejsze utrzymanie. Partner prywatny odpowiada za sfinansowanie i przeprowadzenie działań inwestycyjnych, a następnie zapewnienie trwałości ich efektów przez czas określony w kontrakcie. W okresie obowiązywania umowy podmiot publiczny wciąż pozostaje właścicielem i zarządcą drogi. Stosownie do postanowień umowy może on partycypować w kosztach inwestycyjnych i/lub eksploatacyjnych. Podstawowym jednak jego obowiązkiem jest zapłata inwestorowi wynagrodzenia, które przybiera formę tzw. opłaty za dostępność – cyklicznie przekazywanej sumy pieniężnej, na którą funkcjonalnie składają się koszty etapu budowy i utrzymania oraz pozyskania finansowania inwestycji. Co niezwykle ważne, odpowiedni podział ryzyka w przedsięwzięciu
[ . . . ]
Aby przeczytać artykuł w wersji elektronicznej, musisz posiadać opłaconą PRENUMERATĘ.
