Ciche nawierzchnie

Koncepcję mieszanki mastyksowo-grysowej o zwiększonej zawartości wolnych przestrzeni oznaczoną skrótem „SMA LA” (niem. Lärmarm) opracowano w Niemczech. Oznaczenie SMA LA można przetłumaczyć jako mieszanka SMA „technicznie optymalizowana pod kątem redukcji hałasu” lub po prostu, jako „ciche SMA”. To rozwiązanie, które jest kompromisem pomiędzy odpowiednią trwałością i dużą odpornością na koleinowanie przy jednoczesnej gwarancji odczuwalnej redukcji natężenia hałasu.

Nawierzchnia z mieszanki SMA LA

Mieszanka mastyksu grysowego SMA LA stosowana jest do cienkich warstw ścieralnych. Wykonana przy ich użyciu warstwa charakteryzuje się dobrze rozwiniętą teksturą oraz zwiększoną zawartością wolnych przestrzeni w warstwie. Struktura mieszanki SMA LA, poza redukcją hałasu, pozwala również na eliminację skutków zjawiska „aquaplanningu” tj. utraty przyczepności pojazdu spowodowanej mokrą nawierzchnią. Stosuje się dwa rodzaje „cichych SMA” – SMA 5 LA do warstw o grubości 2,0-3,0 cm oraz SMA 8 LA do warstw o grubości 2,5-4,0 cm. Zawartość wolnych przestrzeni w mieszance mineralno-asfaltowej (mm-a) wynosi 9-11%, natomiast w ułożonej warstwie 9-14%. Produkcja oraz wbudowywanie SMA LA odbywa się sposobem tradycyjnym, przy wykorzystaniu ogólnie dostępnych urządzeń drogowych. Zagęszczanie warstwy należy prowadzić przy użyciu lekkich stalowych walców bez wibracji. Do wykończenia powierzchni warstwy nie stosuje się posypki grysowej, która obniżyłaby poziom redukcji hałasu. Ze względu na wysoką zawartość wolnych przestrzeni w warstwie SMA LA, istotne jest wykonanie warstwy odcinającej dostęp wody do niższych warstw. Dlatego zaleca się wykonanie sprysku emulsją asfaltową na bazie asfaltu modyfikowanego w ilości ok. 0,45 kg/ m2. Należy również przewidzieć odpowiednie rozwiązania odprowadzające wodę opadową z warstwy ścieralnej już w fazie projektowej. Mieszanka SMA LA może być stosowana do budowy nawierzchni drogowych o kategorii ruchu KR1-7. Szczególnie polecana jest w obszarach o dużym obciążeniu ruchem ciężkim oraz w przestrzeni miejskiej. Badania hałasu metodą CPX wykonane na odcinkach eksploatowanych w Polsce, z zastosowaniem ”cichej nawierzchni” wykazują, że jego redukcja sięga 2,5-4,0 dB w stosunku do tradycyjnych rozwiązań. Dodatkowym argumentem przemawiającym za zastosowaniem tej technologii jest optymalizacja jej eksploatacji. Nawierzchnie wykonywane z mieszanki SMA LA nie wymagają specjalnych zabiegów utrzymaniowych w stosunku do tradycyjnych technologii.

Zalety i wady technologii SMA LA

Niewątpliwie warstwy wykonane z mieszanki SMA LA charakteryzują się wieloma zaletami, m.in.:

• redukcją hałasu na poziomie 2,5-4,0 dB
• dobrze rozwiniętą teksturą wpływającą na bezpieczeństwo użytkowników
• eliminacją „aquaplanningu” oraz lepszą widocznością podczas opadów
• odpornością na deformacje trwałe (koleiny)
• brakiem konieczności wykonywania uszorstnienia – szorstkość uzyskuje się poprzez odpowiednią teksturę nawierzchni.

Przy zastosowaniu SMA LA może pojawić się początkowa śliskość powykonawcza (nie stosuje się posypki z kruszywa), oraz – ze względu na możliwość penetracji wody – także nieznaczne zmniejszenie trwałości eksploatacyjnej warstwy.

Podsumowanie

Ze względu na redukcję hałasu oraz połączenie innowacyjności mieszanki z tradycyjnym sposobem produkcji i wbudowywania, SMA LA zyskują swoich zwolenników. Warty podkreślenia jest fakt, że pomimo, iż mieszanki SMA LA są z sukcesem stosowane w Niemczech już od lat, do dzisiaj wymagania dla SMA LA nie zostały znormalizowane. Dopiero praktyka najbliższych lat powinna sprzyjać prawnemu usankcjonowaniu tego rozwiązania. Doświadczenia z zastosowaniem mieszanki SMA LA na terenie Polski dotyczą głównie odcinków realizowanych w województwie wielkopolskim. Firma STRABAG Sp. z o.o. Oddział Poznań, przy wsparciu technologicznym ze strony TPA Sp. z o.o., od 2009 roku wykonała ok. 22,5 tys. m2 warstw ścieralnych SMA LA, w tym na drogach miejskich ok. 14 tys. m2, natomiast na drogach wojewódzkich ok. 8,5 tys. m2.