Wraz z rozwojem sieci dróg w Polsce rozbudowywane i modernizowane jest także oświetlenie, które stanowi warunek poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego – szczególnie na węzłach komunikacyjnych. Nadal jednak problematyczna pozostaje kwestia finansowania oświetlenia dróg publicznych. Nikt nie chce płacić za utrzymanie latarni, traktując je jak kukułcze jajo, przez co często dochodzi do konfliktów pomiędzy gminami, zarządcami dróg i GDDKiA.
Problem oświetlenia dróg reguluje wiele przepisów. Kluczowa jest tu jednak ustawa Prawo energetyczne z 10 kwietnia 1997 r., która w art. 18 określa zadania gmin w tym zakresie. W myśl przepisów do zadań gminy należy planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na jej terenie oraz finansowanie oświetlenia tych obiektów znajdujących się na terenie gminy. Finansowanie obejmuje zarówno koszty energii pobranej przez latarnie jak i ich utrzymania i budowy. Strukturę finansowania oświetlenia dróg przedstawia rysunek 1.
Sprawy związane z funkcjonowaniem gminy dodatkowo, reguluje ustawa z 8 marca 2015 r. o samorządzie gminnym. W art. 7 tej ustawy przedstawione są obowiązki gmin w zakresie zaspokajania potrzeb społeczności lokalnych. Wymienione są tu m.in. zadania związane z zaopatrzeniem w media wraz z energią elektryczną na potrzeby publiczne.
Problemy związane z infrastrukturą towarzyszącą drogom reguluje również ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Z zapisów w niej zawartych wynika, że oświetlenie uliczne jest urządzeniem związanym z obsługą ruchu, a zarządca drogi ma obowiązek utrzymania między innymi wszystkich urządzeń związanych z drogą.
Temat oświetlenia dróg porusza również zapis, zawarty w Rozporządzeniu Ministra Rysunek 1. Struktura kosztów wchodzących w zakres finansowania oświetlenia dróg Opłat y za energię elektryczną Konserwacja i bieżące utrzymanie punktów świetlnych Budowa i przebudowa punktów świetlnych Finansowanie oświetlenia dróg i ulic Transportu i Gospodarki Morskiej z 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. W myśl tego rozporządzenia droga ze względu na bezpieczeństwo ruchu powinna być oświetlona, w szczególności w okolicy skrzyżowań.
Opisany wyżej stan prawny wzbudzał od lat wiele wątpliwości a wprowadzane nowelizacje nie były w stanie uporządkować spornej sytuacji. Podstawę problemu stanowił od dawna fakt, że większość dróg była budowana i przebudowywana przez ich zarządy, natomiast gminy musiały zapewnić oświetlenie tych obiektów. Sytuacja została dodatkowo skomplikowana przez fakt, że na obszarze jednej gminy mogło funkcjonować kilku zarządców dróg – poczynając od dróg krajowych poprzez wojewódzkie i powiatowe, aż do dróg gminnych. Wątpliwości dodatkowo budziło rozgraniczenie finansowania oświetlenia i oddzielenie tego obowiązku od rozbudowy i utrzymania urządzeń świetlnych.
W 2004 r. zmianie zmienił się zapis w ustawie Prawo energetyczne, co w rezultacie doprowadziło do nałożenia na gminy obowiązku finansowania oświetlenia dróg krwajowych, wojewódzkich i gminnych z wyłączeniem autostrad oraz dróg ekspresowych płatnych. W efekcie gminy, przez których terytorium przebiegają te drogi, zostały obciążone bardzo
[ . . . ]
Aby przeczytać artykuł w wersji elektronicznej, musisz posiadać opłaconą PRENUMERATĘ.
