Na czym budujemy drogi?

Kiedy planuje się budowę drogi czy obiektu drogowego, niezmiernie istotne jest ustalenie, jakie parametry posiada podłoże w miejscu planowanej lokalizacji inwestycji. Warunki te bezpośrednio rzutują na zakres wymagań technicznych stawianych przedsięwzięciu, mają też bezpośredni wpływ nie tylko na trwałość budowanych obiektów, ale również na koszty związane z ich wykonaniem czy późniejszą eksploatacją.

Przy niekorzystnych warunkach gruntowych często konieczne jest podejmowanie takich działań jak wymiana podłoża na nośne lub jego wzmocnienie czy stosowanie specjalnych fundamentów. Pamiętać przy tym należy, że konieczne do zastosowania rozwiązania techniczne powinny być wybierane na podstawie odpowiednich badań i analiz, wykonanych zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Celem artykułu jest wskazanie, jakie regulacje prawne (wg stanu na wrzesień 2012 r.) dotyczą prowadzenia dla dróg gminnych i powiatowych badań geologiczno-inżynierskich, ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych oraz ustalania warunków hydrogeologicznych w podłożu.

Sporządzanie dokumentacji geologicznych i dokumentów geotechnicznych

Obowiązek przedstawiania dokumentów i opracowań celem ustalenia dla obiektów budowlanych (w tym obiektów drogowych) warunków w podłożu gruntowym wynika przede wszystkim z Ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity – Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.). O konieczności przedstawienia dokumentów pozwalających określić te warunki mówi wprost art. 34 ust. 3 pkt 4 tej ustawy – w myśl jego zapisów projekt budowlany powinien zawierać, w zależności od potrzeb, wyniki badań geologiczno- inżynierskich oraz geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych. Zgodnie natomiast z art. 33 ust. 2 pkt 1 ustawy do wniosku o pozwolenie na budowę powinny być załączane m.in. opinie, uzgodnienia, pozwolenia i inne dokumenty wymagane przepisami szczególnymi.

O konieczności przedstawienia (w wymaganej przepisami formie) opracowań (dokumentów) z zakresu geotechniki i geologii inżynierskiej decyduje projektant po dokonaniu oceny cech technicznych obiektu budowlanego i warunków jego posadowienia, ewentualnie powinno to wynikać z przepisów szczególnych.

Ocena, czy zostały przedstawione wymagane przepisami elementy wniosku o pozwolenie na budowę, w tym w zakresie geotechniki i geologii inżynierskiej, dokonywana jest przez właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy Prawo budowlane.

Konieczność przedstawiania odpowiednich dokumentów określających geotechniczne warunki posadowienia czy też warunki geologiczno-inżynierskie wynika także (pośrednio) z zapisów Ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jednolity – Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm. – zwanej „specustawą”). Zgodnie z jej treścią częścią wniosku o wydanie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej jest projekt budowlany (art. 11 d ust. 1 pkt 5 „specustawy”), którego elementem, w zależności od potrzeb, są wyniki badań geologiczno-inżynierskich oraz geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych, tak jak o tym mówi art. 34 ust. 3 pkt 4 ustawy Prawo budowlane. Jednocześnie art. 11i ust. 1 „specustawy” nakazuje odpowiednie stosowanie do spraw w niej nieuregulowanych przepisów ustawy Prawo budowlane.

W art. 11d ust. 1 pkt 9 „specustawy” zapisano, że wniosek o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej ma zawierać w szczególności (poza innymi elementami) wymagane przepisami odrębnymi decyzje administracyjne. Decyzją taką będzie m.in. decyzja zatwierdzająca dokumentację geologiczno-inżynierską.

Wskazania mówiące wprost o konieczności dokonania badań podłoża gruntowego znaleźć można także w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie